Hoe stap jij buiten na je (diabetes) consultatie?

 

Ga je er met goede of nieuwe moed verder tegenaan?  Of voel je je eerder terecht gewezen als een tiener door zijn ouders wanneer je de voorschriften niet hebt gevolgd zoals ze werden vooropgesteld.

Je arts, verpleegkundige of diëtiste staan je bij bij het geven van adviezen en tips, opstellen van je medicatiebeleid, het bieden van een luisterend oor.  Toch merken we dat dit niet altijd de gewenste gesprekken of resultaten oplevert.  

Je relatie met je zorgverlener is een gedeelde verantwoordelijkheid. Ieder zet zich in voor een perspectief dat men belangrijk vindt.  (vb. Als zorgverlener ligt de klemtoon vaak op de goede suikerwaarden terwijl je als patiënt de kwaliteit van leven meer op de voorgrond zet.) 

 

Wat kun jij doen om een fijne relatie met je arts en diabetesteam uit te bouwen?  

 

 

1/ Bereid je bezoek - consultatie goed voor.

Neem enkele minuten de tijd om stil te staan en te noteren wat je wil bereiken in je volgende contact.  Het neerschrijven van je vragen en zaken die je bezig houden is heel sterk omdat je dan je gedachten en vragen kunt ordenen in je hoofd en de belangrijkste en relevantste zaken eruit kunt halen.  

Neem je lijst mee naar je afspraak en houdt hem bij je in de hand zodanig dat je steeds kunt terugvallen op wat je thuis goed hebt voorbereid.  Aangezien een consultatie een beperkte tijd heeft kan je zo het maximum uit je consultatie halen.

Wat kun je zoal op je briefje noteren: 

• Welke praktische zaken houden je bezig? vb. is de medicatie juist gedoseerd, wat is de correcte manier en plaats van inspuiten, wat doe ik als ik op reis ga, wat met mijn rijbewijs....
• Zijn er zaken die je zelf overweegt tot zelfzorg en waar je advies over wil?  vb. starten met het beoefenen van een sport, starten met een nieuw dieet...
• Hoe is je motivatie momenteel?  Wat zit er in de weg, wat gaat goed? Wat heb je nodig om gemotiveerder te geraken?
• Zijn er fysieke problemen die bekeken dienen te worden?  vb. wondje thv je voet, bijwerkingen op medicatie...

 

2/ Vraag naar de resultaten van de tests die zijn afgenomen of tests die je wil laten controleren. 

Sommige tests zijn zo essentieel dat deze gewoon moeten afgenomen worden en besproken worden.  Mocht je dit lastig vinden, je betaalt er tenslotte wel voor.

• Je gemiddelde suikerregeling is hierbij een zeer belangrijke.  (Hba1c in medische taal) Het Hba1c is een parameter die wordt getest in je bloed en weergeeft hoe je suikerregeling is geweest de voorbije 2 à 3 maand. Het geeft waardevolle informatie of je behandeling op punt staat.  Is deze verhoogt, misschien zijn er de voorbije weken wel ingrijpende gebeurtenissen geweest die je suiker de hoogte hebben ingejaagd  (meer stress, medicatie inname zoals cortisonen, diabetesmedicatie die niet stipt is ingenomen of die op was....)                                                                                                    Dit zijn belangrijke zaken om te communiceren met je arts.  Aangewezen is dat je het Hba1c tot 4 keer per jaar laat controleren.  Lees er hier meer over.                                                                                                                                                Een mooi vergelijk is wanneer je naar een diëtiste gaat voor het opvolgen van je gewicht en er niet naar je gewicht wordt gevraagd.  Hoe kun je dan weten of je inspanningen de verwachte resultaten brengen? 
• Verder is een jaarlijkse controle van het hart, de ogen, de voeten en een uitgebreide labocontrole van groot belang.  Durf ernaar te vragen bij je arts! 

 

3/ Wees assertief en duidelijk tijdens je bezoek.

Je arts of diabetesteam heeft het vaak heel druk.  Soms zijn er ook persoonlijke zaken of afleidingen die ervoor zorgen dat men niet voor de volle 100% aanwezig is op de consultatie. Hoe kun je ervoor zorgen dat je bezorgdheden toch tot bij hen geraken?

• Denk niet "mijn arts heeft het al zo druk, ik zal het kort houden en mijn vragen maar overslaan".                                             Je hebt maar enkele momenten op een jaar dat je je arts of team consulteert.  Het zou jammer zijn dat je hier niet ten volle gebruik van maakt.  Neem je lijst die je hebt voorbereid bij de hand en bespreek de belangrijkste punten. 
• Merk je dat er onvoldoende ruimte is voor jouw vragen / problemen vraag dan wanneer het beter zou passen deze met hem/haar te overlopen. (niet Of het zou passen)  
• Wees zelf consequent en blijf "to the point".  Benut de weinige kostbare tijd voor de essentiële en belangrijke zaken. 
• Assertief zijn betekent voor jezelf opkomen op een beleefde manier.  Denk in oplossingen ipv in problemen.

 

 4/ Neem het risico om eerlijk en open te zijn. 

Jammer genoeg gebeurt het soms dat je als een terecht gewezene aan het bureau van je arts zit.  Je krijgt te horen dat je suikers te hoog zijn, dat je je niet genoeg inzet, dat je je gezondheid serieuzer moet nemen...  Een reactie hierop kan zijn dat je dingen gaat verzwijgen, je in de verdediging gaat en helemaal niet opvolgt wat wordt voorgesteld.  Misschien wordt je  wel boos en gefrustreerd en bestaat de kans dat je je gaat afzetten van de goedbedoelde adviezen.  Misschien voel je je wel een nietsnut, het lukt me toch niet de richtlijnen te volgen....   Reacties kunnen heel uiteenlopend zijn.

Wanneer je relatie met je zorgverlener niet is wat je ervan verwacht neem dan zelf het risico en het heft in handen bij de volgende consultatie.  

• Vertel eerlijk wat er niet gaat, waar je het moeilijk met hebt, wat er in de weg zit.  laat de kant zien die vooruit wil, want dat wil je.  Er is niemand die zegt, " het laat me koud dat diabetes mijn levenskwaliteit en gezondheid schaad" 
• Verwoord je gevoelens, zeg het als je angstig bent, de motivatie zoek is of wanneer je niet goed in je vel zit. 
• Vraag wat je wel nodig hebt, een luisterend oor, extra begeleiding, meer informatie, haalbare doelen...

 

5/  Zorg dat je een actieve deelnemer bent wanneer er beslissingen worden genomen i.v.m. je diabetesbehandeling.                   

Meer inspraak in je eigen behandeling en bespreekbaar maken waar het moeilijk gaat geeft meer motivatie en meer kans om je doelen te bereiken.  Tijdens de consultatie bespreekt je arts vaak met jou de mogelijke opties van je behandeling en welk beleid men wil uitstippelen.  Wanneer dit gebeurd, stel je dan zelf volgende vragen vooraleer je hierin toestemt.

• Versta ik volledig wat van me gevraagd wordt?  Soms wordt er vaktaal gebruikt dat voor verwarring of onduidelijkheden kan zorgen.  Vraag naar verduidelijking of uitleg hierover.  Check ook dat wat is voorgesteld ook juist bij jou is toegekomen door de behandeling te herhalen. (3 keer 2 pilletjes of 2 keer 3 pilletjes innemen kan een groot verschil geven!)
• Versta ik waarom deze behandeling wordt genomen?  Zie je het nut in van de voorgeschreven behandeling?  Dit verhoogd de kansen om hetgeen is voorgeschreven ook effectief te doen en te blijven volhouden.
• Kan ik uitvoeren wat er van me gevraagd wordt?  vb.  het dieet dat is voorgesteld, is dit haalbaar of zeg je bij het buitenstappen, dit gaat me niet lukken, ik begin er zelfs niet aan... 
• Ben ik eerlijk met mezelf als ik de behandeling bevestig en zeg dit te volgen?  Het is belangrijk dat je het gevoel hebt controle te hebben over wat wordt voorgesteld.  Ben je niet akkoord hierover (het is niet haalbaar, ik ben niet overtuigd van deze medicatie, ik heb een ander voorstel dat me beter zou liggen...) spreek dit uit voor je de deur achter je dicht trekt.  Aanschouw je arts of zorgverlener als je adviseur die je adviseert en ondersteunt in het nemen van je eigen beslissingen.  

 

  6/ Wees je ervan bewust dat ook artsen en zorgverleners gebukt kunnen gaan onder de administratieve druk van hogerop. 

Administratieve taken en extra richtlijnen van hogerop kunnen er voor zorgen dat er steeds minder tijd over blijft voor jou als patiënt.

Merk je dat dit voor jou als patiënt een grote impact heeft, wees begripvol en communiceer hoe je de consultatie ervaart. 

Er zijn niet altijd oplossingen maar een gevoel uitspreken waar naar geluisterd wordt kan van grote meerwaarde zijn.    

 

 

7/  Complimenteer als je tevreden bent.   

Een compliment geeft een boost aan je inzet.  Net zoals jij graag een compliment krijgt dat je het goed hebt gedaan, is dit niet anders bij je arts, diëtiste of verpleegkundige.  Het geeft waardering en een positieve bevestiging dat de ander goed bezig is.  En complimentjes geven is gewoon ook leuk :) 

 

 

8/ Zie feed-back geven als een geschenk voor de andere.

• Denk niet te lang na of een klacht of feed-back gerechtvaardigd is. 
• Feed-back geeft vaak waardevolle informatie over een bepaalde situatie.  Het doet de andere partij stil staan en zichzelf of de situatie in vraag stellen. 
• Blijf steeds gericht op een positieve afloop.
• Gebruik een ik boodschap bij het melden van een klacht en zeg hierbij hoe je je voelt.  Beschrijf de klacht zonder af te geven op je zorgverlener, wel hoe jij het gebeuren hebt ervaren en hoe je het in de toekomst zou willen.  
• Welk aandeel heb jij in de klacht.  vb.  als je geen antwoord krijgt op je vraag, hoe duidelijk is je vraag gesteld? 

 

9/ Laat je bijstaan en ondersteunen door je partner, familielid of een naaste. 

Soms voel je je niet altijd bij machte om op te komen voor jezelf en je gevoelens die je ervaart te uiten.  Een naaste aan je zijden kan je hierin ondersteunen en eventueel mee het woord nemen. 

• Bespreek op voorhand met elkaar wat je wil zeggen en welke resultaten je wil bekomen. 
• Bespreek elkaars bezorgdheden. 
• Leg uit aan je naaste waarmee je het moeilijk hebt  (vb. durven vragen naar een extra onderzoek, niet akkoord zijn met het huidige beleid... ) zodanig dat hij/zij jou hierin kan bijstaan.   

 

10/ Hak knopen door als je je absoluut niet goed voelt in je relatie tot je zorgverlener. 

Jammer genoeg gaan er momenten zijn dat deze adviezen niet werken. 

Als je merkt dat er een grote brug zit tussen jou en je zorgverlener en je diabetesmanagement hieronder lijdt kan het ook zijn dat het gewoon niet de juiste match is tussen jullie. 

Dan kun je overwegen knopen door te hakken en op zoek te gaan naar iemand waarbij je je wel goed voelt. 

Zorg voor je diabetes moet je voor de volle 99 % zelf doen.  Maar die 1 % begeleiding kan wel mee het verschil maken hoe je hiermee omgaat. Durf te veranderen, het gaat hier over je kostbaarste goed, jezelf en je gezondheid. Geloof dat je elders wel een constructieve relatie kan opbouwen.  Een persoon of team dat supportert wanneer je je inzet, iemand die adviezen geeft bij opkomende vragen en een veiligheidsnet aanbiedt wanneer het niet goed gaat. 

 

 

Mocht je een extra duwtje in de rug kunnen gebruiken om op te komen voor jezelf tijdens de consultatie.  Om jezelf uit te dagen en te bekijken wat je zelf kan doen om een positieve relatie uit te bouwen met je zorgverlener.   

Altijd welkom!